De ruimtetelescoop James Webb is zaterdag succesvol de ruimte in gelanceerd. Het is de opvolger van de beroemde Hubble-telescoop, waarvan het pensioen na dertig jaar nadert. Met de nieuwe telescoop kunnen wetenschappers veel verder het heelal in kijken dan ooit.

Volgens Rob van den Berg, ruimtevaartdeskundige van Sterrenwacht Sonnenborg in Utrecht, is de James Webb-telescoop een stuk groter dan zijn voorganger, de Hubble-telescoop. 'Als de spiegel eenmaal uitgevouwen is, heb je het over een spiegeltelescoop van zesenhalve meter diameter. Dat maakt hem honderd keer gevoeliger dan de Hubble. We hebben gezien wat een mooie plaatjes die maakte, en we verwachten hier nog veel meer van.'

Luister ook | Wat de James Web-teleschoop gaat bekijken

De James Webb-telescoop kijkt volgens Van den Berg bovendien meer in 'verre infraroodstraling'. 'En dat is precies de straling waarin je moet kijken om het ontstaan van de eerste sterrenstelsels en sterren goed te kunnen bekijken.'

Anders dan de Hubble-telescoop die in een baan rondjes om de aarde heen draaide, zal de James Webb-telescoop op een bepaald punt blijven hangen. 'Dat is een gek punt, op zo'n anderhalf miljoen kilometer van de aarde vandaan', zegt Van den Berg. 'Dat is een rechte lijn van de zon naar de aarde. Het is een neutraal punt, en alles wat je daar lanceert blijft ongeveer op die plek. Op die manier draait de telescoop in een jaar om de zon heen, maar altijd vlakbij de aarde.'

Luister ook | NASA lanceert ruimtesonde die op asteroïde moet botsen

Om de telescoop te beschermen tegen de zon, heeft de James Webb een enorm zonnescherm. 'De telescoop moet goed gekoeld worden, ruim tweehonderd graden onder de nul. Hij moet dus altijd in de schaduw van zijn eigen zonnescherm vliegen. Dat scherm zelf kan al honderd graden worden', aldus Van den Berg.

Het kan volgens Van den Berg nog wel een half jaar duren voordat we kunnen genieten van beelden van de nieuwe telescoop. 'Het blijft spannend. De lancering is goed gegaan en hij bevindt zich nu bijna bij de maan. Het duurt in totaal zo'n 29 dagen tot hij op het punt is aangekomen, en in die tijd moet hij zich helemaal uitvouwen. Dat zonnescherm heet de afmetingen van een tennisveld, en dat zit opgevouwen in de raket. Het zijn honderden stappen om dat uit te vouwen, en die moeten in die tijd allemaal goed gaan. Dan pas weten we zeker of de telescoop werkt. De lancering was pas stap één.'

Wat de James Webb Telescoop in de ruimte gaat bekijken

Onmogelijk om coronatoegangsbewijs aan te passen bij positieve tests

Oud stukje maan levert nieuwe inzichten